Η ζήλια είναι ένα συναίσθημα που επισκέπτεται όλα τα παιδιά, ανεξαιρέτως, από τον τρίτο χρόνο της ζωής τους. Άλλα παιδάκια ζηλεύουν τα αδέρφια τους, άλλα τους φίλους τους ή τα πράγματά τους. Τι είναι όμως η Ζήλια; Πρέπει, ως γονείς, να σας ανησυχήσει;
Η ζήλια είναι ένα συναισθηματικό κοκτέιλ που αναμειγνύει την επιθυμία με τη θλίψη που νιώθει κάποιος για την ευτυχία ή και για τα υπάρχοντα κάποιου άλλου. Αυτό το συναίσθημα αναπτύσσεται κυρίως απέναντι στα άτομα του ιδίου περιβάλλοντος προς άτομα που βρίσκονται στο ίδιο οικονομικό, κοινωνικό και μορφωτικό επίπεδο. Υπάρχει δηλαδή μία συσχέτιση και σχέση μεταξύ εκείνου που ζηλεύει κι εκείνου που γίνεται ο «στόχος» της ζήλιας.
Καταγράφονται 2 βασικά είδη ζήλιας: Η ζήλια για τα υλικά αγαθά. Τα παιδιά «εγκλωβίζονται» από την πρόσκαιρα «εγωιστική» επιθυμία να αποκτήσουν ό,τι και τα άλλα παιδάκια, ασχέτως εάν πραγματικά τους αρέσει αυτό που έχει το γειτονάκι, ο συμμαθητής, το αδερφάκι τους ή όχι.
Το δεύτερο είδος ζήλιας αφορά την (περισσότερη ή εκδηλωτικότερη) αγάπη, την αναγνωρισιμότητα, το ταλέντο, την επιτυχία, την εμφάνιση και πολλά ακόμη. Σε αυτή την κατηγορία, η ζήλια δεν εκφράζεται ανοιχτά (δηλαδή «θέλω κι εγώ αυτή την κασετίνα!») αλλά υπόγεια, αθόρυβα, και αυτό συμβαίνει επειδή το παιδί θεωρεί ότι μειονεκτεί σε σχέση με το παιδί το οποίο και ζηλεύει! Άρα «είμαι λιγότερο δημοαφιλής», «λιγότερο όμορφος», «λιγότερο καλός στο μπάσκετ»…
Ορισμένοι τρόποι για να αντιμετωπίσετε, ως γονείς, σημαντικά τη ζήλια, είναι:
1. Οι γονείς καλό είναι να γίνεστε σε σταθερή βάση παράδειγμα προς μίμηση για τα παιδιά. Προσέξτε μήπως, δίχως να το συνειδητοποιείτε, μεταδίδετε κι εσείς αισθήματα ζήλιας, που γίνονται αντιληπτά από τα παιδιά. Εντοπίστε μήπως ζηλεύετε συγκεκριμένους ανθρώπους για τα υλικά αγαθά που έχουν αποκτήσει ή για τη θέση τους, για τις φιλίες τους κλπ..
2. Ενισχύστε την αυτοεκτίμηση του παιδιού σας. Ενθαρρύνετέ το να δοκιμάσει καινούργια πράγματα αντί να του λέτε «μη!» και «μη!», προειδοποιώντας το ίσως ότι θα πέσει, θα χτυπήσει, θα αποτύχει… Επαινέστε την προσπάθεια που κάνει ακόμη και για κάτι φαινομενικά μικρό. Ασχέτως αποτελέσματος, εάν το παιδί θέλει πολύ κάτι, επιτρέψτε του να δοκιμάσει κι ας μην τα καταφέρει. Αφήστε το να απολαύσει, να χαρεί την προσπάθεια, το ότι ξεπέρασε έναν φόβο του ή μια ανασφάλεια. Συζητήστε με το παιδί σας κι ακούστε με προσοχή τις ιδέες του. Τέλος, ενθαρρύνετέ το να αναπτύξει τα δικά του ενδιαφέροντα και ταλέντα χωρίς να «αντιγράψει» τους γύρω του.
3. Βοηθήστε το παιδί να σκεφτεί «έξω από το κουτί», μακριά από τα τετριμμένα, από τα συνηθισμένα, από όσα κάνουν οι άλλοι. Τι σημασία έχει άλλωστε το τι κάνουν οι άλλοι; Σε τι είναι καλοί οι άλλοι; Πόσο όμορφοι μπορεί να είναι; Ή όχι… Το μόνο σίγουρο είναι πως είναι διαφορετικοί! Η ζήλια είναι ένα συναίσθημα το οποίο προέρχεται από το «εγώ» μας και μας κάνει να βλέπουμε τον εαυτό μας ως έχοντες μειονεκτική θέση ακόμη κι αν αυτό δεν συμβαίνει φυσικά. Καταφύγετε σε φράσεις, όπως «Υπάρχουν παιδιά που έχουν λιγότερα παιχνίδια ή ρούχα από εσένα…» ή «Εσύ μπορεί να μην είσαι τόσο καλός στο ποδόσφαιρο γιατί ίσως δεν σου αρέσει αρκετά, είσαι όμως πολύ καλός στη ζωγραφική και τη μουσική!». Επίσης μπορείτε να μάθετε στα παιδιά την έννοια της προσφοράς και, μαζί, να συλλέγετε παλιά ρούχα του που δεν του κάνουν ή δεν τα φορά πια και να τα δίνετε σε σωματεία, συλλόγους αλλά και σε παιδάκια μικρότερης ηλικίας π.χ.. Περάστε εποικοδομητικό χρόνο με το παιδί σας κι αποφασίστε ένα Σάββατο να φτιάξετε μαζί την ντουλάπα του, να βάλετε σε ένα όμορφο κουτί ό,τι δεν φορά πια και να τα προσφέρετε με αγάπη παρακάτω.
4. Τέλος, αναρωτηθείτε γιατί π.χ. ζηλεύει τον φίλο του, του λείπει κάτι; Ζηλεύει την ικανότητά του στον αθλητισμό; Ζηλεύει γιατί είναι πιο δημοφιλής; Επειδή κάνει πάρτυ στο σπίτι του συχνά; Έτσι θα εντοπίσετε τι ίσως μπορείτε να κάνετε από τη μεριά σας ώστε να μη νιώθει το παιδί σας μειονεκτικά. Θα αναγνωρίσετε τι το απασχολεί και γιατί! Και μετά μπορείτε να κουβεντιάσετε μαζί, λογικά και ήρεμα, δίνοντας βαρύτητα σε όσα έχει και στα δικά του προτερήματα και τις ικανότητες.
Μάθετε στα παιδιά να εμπιστεύονται τις δυνάμεις τους. Μάθετέ τα πως είναι και πάντα θε είναι ξεχωριστά.