Η ικανότητα λήψης σοφών αποφάσεων αποτελεί σημαντικό μέρος στην ανάπτυξη ενός ατόμου. Παιδιά και νέοι έρχονται αντιμέτωποι με πολλές επιλογές καθημερινά, είτε αυτές προκύπτουν στο σχολείο είτε στον ελεύθερο χρόνο τους σε σχέση με τους φίλους τους ή μια δραστηριότητα.
Η υγιής αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση αποτελούν τη βάση για τη σωστή λήψη αποφάσεων. Τα άτομα που πιστεύουν στον εαυτό τους κι έχουν επίγνωση των δυνατοτήτων τους, διαθέτουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στο να παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις και να τις υπερασπίζονται, αναγνωρίζοντας το γιατί και την ευθύνη πίσω από την επιλογή. Οι γονείς, οι δάσκαλοι και οι φροντιστές μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο σε αυτή την κατεύθυνση, ενθαρρύνοντας τα παιδιά κι ενισχύοντας θετικά τη σκέψη και τη βούλησή τους.
Η ικανότητα για επιλογές κι αξιολόγηση των πιθανών συνεπειών είναι μια άλλη κρίσιμη πτυχή της λήψης αποφάσεων. Τα παιδιά και οι νέοι μαθαίνουν να σκέφτονται λογικά, να σταθμίζουν τους διάφορους παράγοντες και να αναγνωρίζουν τους πιθανούς κινδύνους, τις συνέπειες μιας απόφασης και την έκβαση. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να προσφέρουν πρακτικά παραδείγματα αλλά και ασκήσεις, ενισχύοντας αυτές τις δεξιότητες.
Είναι εξίσου σημαντικό τα παιδιά να μάθουν να αναλαμβάνουν την ευθύνη των αποφάσεών τους. Είτε εγγράφονται σε ένα άθλημα είτε αποφασίζουν για τις σπουδές τους, είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους και τα αποτελέσματα που απορρέουν από αυτές. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να δώσουν στα παιδιά την ευκαιρία και τον χώρο για «λάθος» αποφάσεις!
Μεταξύ άλλων, τα παιδιά πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τις ανάγκες, ευαισθησίες και τα συναισθήματα των γύρω τους. Η ενσυναίσθηση και η επικοινωνία παίζουν καθοριστικό ρόλο εδώ. Μαθαίνοντας να κατανοούν τις προοπτικές και πιθανές εκβάσεις, τα παιδιά θα λάβουν αποφάσεις που θα αποδειχτούν με τον καιρό εξυπνότερες. Η πίεση για λήψη αποφάσεων είναι ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά και οι νέοι τις λαμβάνουν. Σε στρεσογόνες καταστάσεις, είναι σημαντικό να τα ενθαρρύνετε ώστε να μάθουν να ενεργούν προσεκτικά και ψύχραιμα, βρίσκοντας λύσεις ακόμη και υπό πίεση.
Ο ρόλος των γονέων και των κηδεμόνων είναι κρίσιμος για την καλλιέργεια μιας θετικής κουλτούρας λήψης αποφάσεων. Δημιουργώντας ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, τα παιδιά ενθαρρύνονται ώστε να ενεργούν με αυτοπεποίθηση κι υπευθυνότητα.
Οι πρακτικές ασκήσεις και τα παιχνίδια προσφέρουν μια ιδανική ευκαιρία για την προώθηση της λήψης αποφάσεων σε παιδιά και νέους. Είτε στο σχολείο είτε στην καθημερινή οικογενειακή ζωή, αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να βοηθήσουν τους νέους να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους για έξυπνη λήψη αποφάσεων μέσω του παιχνιδιού. Φτιάξτε μια λίστα με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα για μια συγκεκριμένη απόφαση, κάντε παιχνίδι ρόλων, ομαδικές συζητήσεις, χαρτογράφηση μυαλού, συμβούλιο αποφάσεων…
Η ικανότητα λήψης σοφών αποφάσεων είναι μια δια βίου δεξιότητα που συνοδεύει τα παιδιά και τους νέους στην πορεία τους προς την ανεξαρτησία και την υπευθυνότητα.